بررسی وضعیت اجتماعی نخبگان سیاسی ایران بعد از انقلاب اسلامی

نخبگان سیاست گذار نخبگانی هستند که با توانایی فکری و موقعیتی که در جامعه دارند می توانند بیشترین تأثیر را بر جامعه خود داشته و یا به وسیله تصمیمات و ایده هایشان، در تغییر و تحولات تاریخی که در یک جامعه روی می دهد موثر باشند. نخبگان سیاسی جامعه همیشه از کسانی تشکیل می شوند که دارای قدرت و نفوذ بیشتری نسبت به سایر افراد در جامعه خود هستند، نخبگان سیاسی دارای نقش کلیدی در جامعه اند و از آنجا که رشد توسعه سیاسی در یک جامعه همیشه از تحلیل نخبگان سیاسی آن جامعه بدست می آید، بنابراین ضرورت سرآمد و نخبه واقعی بودن آنها مشخص، و لذا بررسی وضعیت اجتماعی آنها امری مهم به نظر می رسد. تحولات گوناگونی بعد از انقلاب اسلامی ایران به وقوع پیوست، که از جمله انها می توان تغییر در وضعیت اجتماعی نخبگان سیاسی را دانست. این پژوهش در صدد بررسی وضعیت اجتماعی نخبگان سیاسی ایران پس از انقلاب اسلامی است که شامل 9 دوره تشکیل کابینه بعد از انقلاب اسلامی می باشد. سوالات پایان نامه بدین صورت قابل طرح است: 1- وضعیت منزلت و پایگاه اجتماعی اعضای هیأت دولت در دولتهای بعد از انقلاب چگونه بوده است؟ 2- وضعیت عضویت حزبی نخبگان سیاسی ایران بعد از انقلاب اسلامی چگونه بوده است؟ این پژوهش با استفاده از اطلاعات جمع آوری شده پیرامون: شغل، تحصیلات، فعالیت سیاسی و سن، به بررسی وضعیت اجتماعی نخبگان سیاسی بعد از انقلاب اسلامی پرداخته و میزان کیفیت و تحرک اجتماعی آنها را مورد بررسی قرار داده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که وضعیت اجتماعی اعضاء در کابینه های مختلف بر حسب مقتضیات آن زمان از نظر شغل، تحصیلات، فعالیت سیاسی و سن متفاوت بوده، چنانچه ما بعد از انقلاب اسلامی از نظر اجتماعی شاهد تغییرات گوناگونی در بین نخبگان سیاسی دولت در دوره های مختلف بوده ایم. در مورد وضعیت شغلی اعضا، مشاغل وزیر و معاون وزیر بیشترین عضو را داشته و هر چه از دوران انقلاب اسلامی سپری شده وضعیت تحصیلی اعضاء به سمت تحصیلات تخصصی رشد بیشتری داشته است. تعداد اعضایی که قبل از انقلاب فعالیت سیاسی داشته اند با گذشت زمان بعد از انقلاب به تدریج کمتر شده است. ضمناً با گذشت زمان وضعیت سنی اعضاء معقول تر شده، یعنی از جوان گرایی در دوره اول به میانسالی در دوره نهم رسیده ایم.